Türkiye’de milyonlarca ev kadınının uzun süredir beklediği sosyal güvence ve emeklilik düzenlemesinde kritik adımlar atılmak üzere. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile SGK’nın üzerinde çalıştığı yeni sistem, sadece ev kadınlarının değil, aynı zamanda aile bireylerinin de yaşamını doğrudan etkileyecek bir dönüşüm niteliğinde.
Yeni modelle birlikte ev kadınlarının sosyal güvenceye erişimi kolaylaşırken, erken emeklilik fırsatı da genişleyecek. Doğum borçlanmasından devlet destekli prim ödemesine, fiili hizmet zammından esnek çalışma modellerine kadar birçok yenilik gündeme geliyor. Uzmanlara göre bu reform hayata geçtiğinde kadınların prim yükü azalacak, emeklilik yaşı geri çekilecek ve sağlık hizmetlerine erişim çok daha kolay hale gelecek.
Sosyal Güvenceden Emekliliğe Kademeli Geçiş
Reformun en önemli başlığını, sigortasız ev kadınlarının sosyal güvenlik sistemine dâhil edilmesi oluşturuyor. Mevcut durumda sosyal güvenceye sahip olmayan ev kadınları, yeni düzenlemeyle isteğe bağlı sigorta kapsamına alınacak. Böylece yalnızca kadınların değil, bakmakla yükümlü oldukları çocuk, kardeş ve anne-babalarının da devletin sağlık hizmetlerinden yararlanması sağlanacak.
Takvim Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Faruk Erdem, bu düzenlemenin aile bütünlüğünü koruyacak bir adım olduğuna dikkat çekerek, “Kadınların sigorta kapsamına alınması yalnızca onların değil, aile fertlerinin de sosyal haklardan faydalanmasını sağlayacak” ifadelerini kullandı.
Emeklilik konusunda ise sistem, kadınlara farklı yollar açıyor. Daha önce prim ödemesi bulunanlar son 1260 günü yatırarak SSK üzerinden emeklilik hakkına kavuşabilecek. Hiç prim ödememiş kadınlar ise Bağ-Kur çatısı altında kademeli emeklilik avantajlarından faydalanabilecek. 5400 gün olan prim şartı, ilk sigorta tarihine göre 3600 güne kadar indirilebilecek. Bu da geç yaşta çalışma hayatına başlayan kadınlar için önemli bir kolaylık olacak.
Devlet Destekli Prim ve Doğum Borçlanması
Yeni düzenlemede en çok dikkat çeken noktalardan biri, primlerin üçte birinin devlet tarafından karşılanacak olması. Bu destek sayesinde kadınlar çok daha düşük maliyetle emeklilik yoluna girecek. Sosyal güvenlik uzmanlarına göre bu uygulama, sisteme katılımı artıracak ve sürdürülebilirliği güçlendirecek.
Çocuk sahibi kadınlar içinse fiili hizmet zammı devreye girecek. Her yıl için 90 güne kadar ek prim desteği sağlanacak. Böylece dört yıl çalışan bir kadın, prim gününde beş yıla eşdeğer bir kazanç elde edebilecek. Bu düzenleme yalnızca prim gününü azaltmakla kalmayacak, aynı zamanda emeklilik yaşını da öne çekecek.
Doğum borçlanması hakkı da korunacak. Her çocuk için iki yıl, toplamda altı yıla kadar borçlanma yapılabilecek. Bu sayede kadınlar, 2160 güne varan prim avantajı kazanarak çok daha erken emeklilik imkânına kavuşacak.
Öte yandan, reform yalnızca emeklilik ve sigorta odaklı değil. Uzaktan çalışma, yarı zamanlı istihdam ve esnek mesai modelleriyle kadınların iş hayatına katılımını kolaylaştıracak yeni yollar da açılacak. Özellikle anneler için iş-yaşam dengesi bu sayede daha sürdürülebilir hale gelecek.
