Baharatlar, mutfaklarımızın vazgeçilmez lezzet kaynaklarından biri olmasının ötesinde, sağlık açısından da birçok fayda sunuyor. Uzmanlar, bazı baharatların metabolizmayı hızlandırdığı, iltihaplanmayı azalttığı ve bağışıklık sistemini güçlendirdiğini belirtiyor.
Canan Karatay, sumak olarak bilinen ve “padişah baharatı” adıyla da anılan bu mucize bitkinin sağlık açısından etkilerini sürekli vurguluyor. Karatay, sumak tüketiminin karaciğeri temizlediğini, sindirimi kolaylaştırdığını ve bağırsakları adeta motor gibi çalıştırdığını ifade ediyor. Yoğurtla birlikte tüketildiğinde veya çayı hazırlanıp içildiğinde etkinliğinin katlandığı belirtilen sumak, hem mutfaklarda hem de sağlık alanında dikkat çekiyor. Akdeniz ve Ortadoğu mutfaklarında sıkça kullanılan sumak, genellikle kırmızımsı meyveleri kurutularak toz hâline getirilir ve yemeklere lezzet katmak için kullanılır. Ancak bu baharatın asıl önemi, sunduğu sağlık faydalarıyla öne çıkıyor.
Sumak ve Faydaları
Sumak, yüksek miktarda antioksidan içermesiyle öne çıkıyor. Antosiyaninler, flavonoidler ve fenolik asitler gibi bileşenler, vücutta zararlı serbest radikallerle savaşarak hücresel hasarı azaltıyor ve çeşitli hastalıklara karşı koruma sağlıyor. Ayrıca anti-inflamatuar özellikleri sayesinde iltihaplanmayı azaltıyor, eklem ağrılarını hafifletiyor ve romatizma gibi iltihabi durumların yönetimine katkıda bulunuyor. Sumak aynı zamanda sindirimi destekleyici bir etkiye sahip. Sindirim enzimlerini uyararak hazımsızlık, gaz ve şişkinlik gibi sorunları hafifletiyor.
Araştırmalar, sumak tüketiminin kan şekerini dengelemede de etkili olabileceğini gösteriyor. Insülin direncini azaltabilen bu baharat, diyabet yönetimine destek sağlayarak kan şekerinin kontrol altında tutulmasına yardımcı oluyor. Kalp sağlığı açısından da önem taşıyor; antioksidan bileşenleri kan damarlarını genişleterek kan basıncını düşürebiliyor ve kolesterol seviyelerini dengelemeye katkıda bulunuyor.
Bazı çalışmalar ise sumakta bulunan bileşiklerin kanser hücrelerinin büyümesini engelleyebileceğini öne sürüyor. Ayrıca anti-bakteriyel ve anti-fungal etkileri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve enfeksiyonlara karşı koruma sağlıyor.
Sumak Suyu Nasıl Hazırlanır?
Canan Karatay, sumak çayını özellikle boğaz ağrısı çekenler için öneriyor. Sumak suyu hazırlamak oldukça basit: Öncelikle bir yemek kaşığı taze sumak tohumunu bir su bardağı kaynar suya ekleyin ve 5 dakika kadar demlemeye bırakın. İsteğe bağlı olarak içerisine 1-2 damla kekik yağı eklenebilir. Demlendikten sonra süzgeç yardımıyla süzülerek sade bir şekilde içilebilir veya salata sosuna katılarak tüketilebilir. Karatay, sumak suyunun bağırsakları çalıştırma etkisinin yanı sıra karaciğeri temizlediğini ve metabolizmayı hızlandırdığını belirtiyor.
Uzmanlar, sumak tüketiminde aşırıya kaçılmaması gerektiğini, tansiyon hastalarının ise dikkatli olması gerektiğini vurguluyor. Fazla tüketimde hızlı kilo kaybına yol açabilen bu baharat, doğru porsiyonlarda kullanıldığında hem lezzet hem de sağlık açısından faydalı oluyor.
