Türkiye genelinde kayıt dışı istihdamla mücadele hız kazanırken, Mersin Sosyal Güvenlik İl Müdürü Ali Koç’tan dikkat çeken uyarılar geldi.
Koç, hem çalışanları hem de işverenleri ilgilendiren kritik açıklamalarda bulundu. Bir işçinin bir yıl boyunca sigortasız çalıştırılmasının bedelinin 10 asgari ücretten fazla olduğunu belirten Koç, “Bu durum hem çalışan hem de işveren için ciddi sonuçlar doğurur,” dedi.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) son dönemde denetimlerini sıklaştırdığını belirten Koç, kayıt dışı istihdamın yalnızca sigortasız çalıştırmak anlamına gelmediğini, eksik gün veya düşük maaş bildiriminin de bu kapsama girdiğini vurguladı. SGK’nın, sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarıyla yürüttüğü bilgilendirme çalışmalarıyla kayıt dışılıkla mücadeleyi güçlendirdiği ifade edildi.
Cezalar Artıyor: Sigortasız İşçi Çalıştırmanın Bedeli Ağır
Mersin SGK İl Müdürü Koç, sigortasız işçi çalıştırmanın yalnızca idari bir ihlal olmadığını, hem mali hem de cezai sonuçlar doğurabileceğini belirtti. “Sigortalı çalışmak anayasal bir haktır. İşverenin sigortasız çalıştırma hakkı olmadığı gibi, işçinin de sigortasız çalışmayı kabul etme hakkı yoktur,” diyen Koç, bu tür uygulamalarda tespitin ardından ağır yaptırımların devreye girdiğini söyledi.
Koç’un açıklamasına göre, bir işçinin bir yıl boyunca sigortasız çalıştırıldığının belirlenmesi durumunda işverene kesilecek ceza 14 asgari ücrete kadar çıkabiliyor. Bu yalnızca para cezası değil; aynı zamanda işverenin teşviklerden men edilmesi, varsa geçmişte alınan prim desteklerinin faiziyle geri ödenmesi gibi ek yaptırımları da beraberinde getiriyor.
Koç, ayrıca sigortasız çalıştırılan işçilerin büyük hak kayıplarına uğradığını hatırlattı. Bu kişiler, emeklilik, işsizlik maaşı, kıdem tazminatı ve sağlık hizmetlerinden yararlanamıyor. “Kayıt dışı istihdam, sadece devleti değil, işçinin geleceğini de riske atıyor. Sosyal güvence olmadan çalışmak, uzun vadede telafisi imkânsız kayıplara yol açabilir,” ifadelerini kullandı.
Yabancı İşçi ve Ücret Ödemelerinde Yeni Uyarılar
Ali Koç’un açıklamalarında bir diğer önemli nokta ise yabancı uyruklu işçi çalıştırma konusuna ilişkin oldu. 2025 yılı itibarıyla, çalışma izni olmadan yabancı işçi çalıştıran işverenlere her bir kişi için 81 bin 683 TL ceza uygulanacağı açıklandı. Koç, ayrıca bu kişilerin ve ailelerinin sınır dışı masraflarının da işveren tarafından karşılanmak zorunda olduğunu belirtti.
Ücret ödemelerine ilişkin hatırlatmada bulunan Koç, “Türkiye genelinde üç ve üzeri çalışanı bulunan tüm işverenler maaş ödemelerini banka aracılığıyla yapmak zorunda. Bu yükümlülüğe uymayan işverenler, 2025 yılı itibarıyla her işçi ve her ay için 2 bin 179 TL idari para cezası ile karşılaşabilir,” dedi.
SGK’nın kayıt dışılıkla mücadelede teknolojiyi aktif kullandığını belirten Koç, çalışanların kendi sigorta bilgilerini kolayca kontrol edebileceğini de hatırlattı. Çalışanlar, sigortalarının yatırılıp yatırılmadığını ya da kazançlarının doğru bildirilip bildirilmediğini e-Devlet, Alo 170, CİMER veya SGK İl Müdürlükleri aracılığıyla sorgulayabiliyor.
“Hem Devlet Hem Çalışan Kaybediyor”
Kayıt dışı istihdamın ülke ekonomisine zarar verdiğini vurgulayan Koç, “Bu durum hem kamu gelirlerini azaltıyor hem de işverenler arasında haksız rekabet yaratıyor,” dedi. Sigortasız çalışan birinin iş kazasına uğraması halinde, tüm hukuki ve mali sorumluluğun işverene ait olduğunu hatırlattı.
Uzmanlara göre, kayıt dışı istihdamla mücadele yalnızca cezalarla değil, farkındalıkla da yürütülmeli. Bilinçli işverenlerin, hem kendi işletmelerini hem de çalışanlarının geleceğini güvence altına alacağı belirtiliyor.
SGK yetkilileri, vatandaşları sigortasız çalışmamaları ve çalıştırmamaları konusunda uyarırken, toplumsal bilincin artması gerektiğini vurguluyor.
