Türkiye genelinde 2025’in ilk aylarında yaşanan zirai don felaketi nedeniyle ürünleri zarar gören binlerce çiftçi, uzun süredir destek ödemelerinin yatırılacağı tarihi merakla bekliyordu. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yaptığı son açıklamayla birlikte bu bekleyiş sona erdi.
Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre, 1 Şubat – 13 Nisan 2025 tarihleri arasında etkili olan zirai don olayından zarar gören üreticilere yönelik destek ödemeleri, Ekim ayı itibarıyla T.C. Ziraat Bankası aracılığıyla gerçekleştirilecek.
Bakan Yumaklı, devlet destekli tarım sigortası kapsamında eylül ayında üreticilere toplamda 3 milyar 150 milyon lira hasar tazminatı ödendiğini belirtti. Bu miktarın 1,1 milyar liralık kısmının doğrudan zirai don kaynaklı zararlar için çiftçilere aktarıldığını da vurguladı. Açıklamaya göre, Ekim ayı içinde başlayacak olan yeni ödeme süreciyle birlikte binlerce üretici, ürün kayıplarını kısmen de olsa telafi etme imkânına kavuşacak.
Zirai Don Ödemeleri Ne Zaman Yapılacak?
Tarım ve Orman Bakanlığı kaynaklarından elde edilen bilgilere göre, ödemeler Ekim ayının ikinci haftasından itibaren peyderpey hesaplara geçmeye başlayacak. Çiftçiler, destek tutarlarını T.C. Ziraat Bankası şubeleri veya mobil uygulaması üzerinden sorgulayabilecek.
Bakan Yumaklı, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, “Doğal afetler karşısında üreticimizin emeğini korumaya devam ediyoruz. TARSİM ile üreticimizin yanında olmaya, tarımın sigortası olmaya kararlıyız.” ifadelerini kullandı.
Eylül ayında yapılan ödemelerin detaylarını paylaşan Yumaklı, sadece zirai don değil, dolu ve fırtına nedeniyle zarar gören çiftçilere de destek sağlandığını belirtti. Buna göre, 400 milyon lira dolu ve fırtına, 650 milyon lira hayvan hayat branşları ve 1 milyar lira köy bazlı verim sigortası kapsamında üreticilere ödeme yapıldı.
Uzmanlar, bu desteklerin kırsal kalkınma açısından büyük önem taşıdığını vurguluyor. Tarımın birçok bölgede hâlâ ana geçim kaynağı olduğuna dikkat çeken ekonomistler, afet sonrası ödemelerin üreticilerin üretim motivasyonunu korumada kritik bir rol üstlendiğini ifade ediyor.
Kimler Zirai Don Desteği Alabilecek?
Destekten yararlanabilecek üreticiler, 13 Nisan 2025 tarihine kadar Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)’ne kayıtlı olanlar arasından belirlendi. Don olayından etkilenen 65 ilde yapılan hasar tespitleri doğrultusunda, özellikle Antep fıstığı, elma, armut, badem, ceviz, fındık, kayısı, kiraz, mandalina, portakal, şeftali, üzüm ve vişne üreticileri destek kapsamında yer aldı.
Destek tutarları; girdi maliyetleri, hasar oranı ve zararın gerçekleştiği alan büyüklüğü dikkate alınarak hesaplanıyor. Ayrıca, tarım sigortası yaptırmamış veya poliçesinde “don teminatı” bulunmayan üreticiler de bu destekten faydalanabilecek. Bu durum, daha önce sigorta sistemine dahil olmayan küçük ölçekli çiftçiler için önemli bir fırsat olarak değerlendiriliyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, ödemelerin adil bir şekilde yapılabilmesi için il ve ilçe müdürlüklerinden alınan hasar tespit raporlarını esas alıyor. Böylece, afetin etkilediği bölgelerdeki gerçek zararın doğru biçimde tespit edilmesi amaçlanıyor.
Bu yılın ilk yarısında yaşanan zirai don afeti, özellikle İç Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgelerindeki meyve üreticilerini ciddi biçimde etkilemişti. Ürün kayıplarının bazı alanlarda yüzde 80’e kadar çıktığı belirtilmişti. Şimdi ise Ekim ayında başlayacak ödemelerle birlikte çiftçiler bir nebze de olsa nefes almayı bekliyor.
Üreticiler açısından bu destekler yalnızca maddi bir rahatlama değil, aynı zamanda yeniden üretime dönüş için bir moral kaynağı olarak da görülüyor. Tarım ekonomistlerine göre, Türkiye’nin gıda güvenliği açısından yerli üreticinin korunması büyük önem taşıyor.
kaynak. bigpara.hurriyet.com.tr
