Türkiye’de emeklilik tartışmaları bitmek bilmiyor. EYT yasasının ardından gözler şimdi 9 Eylül 1999 sonrası sigorta girişi olanlara çevrilmiş durumda. Milyonlarca kişi yaş ve prim şartlarını tamamlamasına rağmen emekli olamıyor. İşte tam da bu noktada “kademeli emeklilik” beklentisi her geçen gün büyüyor. Meclis’e yeni bir teklif sunuldu, uzmanlar sürecin 2025 sonuna kadar netleşebileceğini belirtiyor.
Kademeli Emeklilikte Yeni Umut
EYT düzenlemesiyle birlikte yüz binlerce kişi emekli olurken, 1999 sonrasında sigorta girişi yapanlar için tablo çok farklı. Bu grupta yer alan milyonlarca vatandaş, yaş şartı nedeniyle yıllarca beklemek zorunda kalıyor. Sosyal medya ve sivil toplum kuruluşları bu konuda uzun süredir sesini yükseltiyor. Özellikle 2000-2008 arası sigorta girişi olanlar, adaletli bir geçiş süreci istiyor.
CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay’ın sunduğu yasa teklifi, bu beklentilere somut bir adım olarak değerlendiriliyor. Teklifte 08/09/1999 ile 16/04/2008 tarihleri arasında sigortalı olanlara kademeli emeklilik hakkı verilmesi ve esnaf ile memurların prim ödeme gün sayısının 9000’den 7200’e düşürülmesi öngörülüyor. Bu değişiklik yasalaşırsa, milyonlarca çalışan emekliliğe çok daha erken kavuşabilecek.
Uzmanlara göre sistem, kadınlar için 43-48 yaş, erkekler için 45-50 yaş arasında değişen bir kademelendirme üzerine kurulabilir. Prim gün sayısının ise 6250 ile 6850 arasında olacağı konuşuluyor. Böylece her yıl sigorta başlangıcı ertelendikçe yaş ve prim şartı da kademeli olarak artacak.
Hükümet Sessiz, Beklentiler Yüksek
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada, “Emeklilik sisteminde bir değişiklik planlamıyoruz” demişti. Ancak uzmanlar, 2027 seçimlerinin yaklaşmasıyla konunun yeniden gündeme geleceğini düşünüyor. Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, “EYT’de de benzer bir süreç yaşandı. İlk başta ‘gündemimizde yok’ denildi ama ardından düzenleme çıktı. Kademeli emeklilikte de aynı senaryonun yaşanması şaşırtıcı olmaz” ifadelerini kullandı.
Bu açıklamalar, emeklilikte adalet arayan milyonlar için yeniden umut oldu. Sosyal medyada “Kademeli Emeklilik Hakkımız”, “EYT’den Sonra Biz de Varız” gibi etiketler binlerce kez paylaşılıyor. Vatandaşlar sadece yaş değil, sistemdeki adaletsizliğin de giderilmesini istiyor. Özellikle 2000 sonrası sigorta girişi yapanlar, 1999 öncesine göre aynı prim gününü tamamlamalarına rağmen yıllarca beklemek zorunda kaldıklarını vurguluyor.
Kademeli Geçiş Modeli Nasıl Olacak?
Emeklilikte Adalet Derneği’nin (EMADDER) önerisine göre, 1999 ile 2008 yılları arasında sigortalı olanlar için bir “geçiş tablosu” oluşturulmalı. Buna göre 1999-2000 yıllarında işe giren kadınlar 43 yaşında, erkekler 45 yaşında emekli olabilirken; her yeni yılda bu yaş sınırına bir yıl eklenmesi planlanıyor. Böylece sistem kademeli olarak ilerliyor ve kimse mağdur olmuyor.
Bu model, hem SGK’nın yükünü hafifletecek hem de çalışanlar için daha adil bir emeklilik süreci sağlayacak. Ancak teklifin yasalaşması için siyasi irade şart. Meclis’te tartışmaların önümüzdeki haftalarda hızlanması bekleniyor.
Emeklilikte Yeni Sayfa Açılabilir
Kademeli emeklilik, Türkiye’de çalışma hayatının en büyük beklentilerinden biri haline geldi. Henüz resmi bir adım atılmamış olsa da hem muhalefetin teklifleri hem de kamuoyundaki baskı bu konuda yeni gelişmelerin kaçınılmaz olduğunu gösteriyor. Eğer düzenleme yasalaşırsa, 1999 sonrası sigorta girişi olan milyonlarca çalışan için erken emekliliğin kapısı aralanacak.
